Size ilk önce Howard Gardner’ın çoklu Zeka Kuramı’ndan bahsetmek istiyoruz. Bildiğiniz gibi, zeka, beynin öğrenme, düşünme, planlama, problem çözme, anlama, anlamlandırma gibi zihinsel işlevleri ile ilgili bir tanımdır. Zeka tanımı ayrıca insanın sahip olduğu, kişilik, karakter, bilgi, yaratıcılık, akıl gibi diğer özellikler ile de ilişkilendirilmiştir. Şu anda da hala bir çok eğitim sisteminde ve ölçme-değerlendirme sistemlerinde uygulandığı matematik-fen bilimleri ağırlıklı üstünlük özelliği olarak sunulan karşılaştırmalara ünlü Psikolog Howard Gardner karşı çıkmıştır. Gardner, bu tek tip zekâ yaklaşımına karşı çıkmış, insanların daha değişik alanlarda da aşarılı olduğunu ve bu alanlarda zekâya dayalı büyük becerilerin ortaya çıktığını belirterek, Çoklu Zeka (Multiple Intelligence ) teorisini ortaya koymuştur ve Gardner zekayı, “bir kişinin bir veya birden fazla kültürde değer bulan bir ürün ortaya koyabilme,günlük yaşantısında karşılaştığı sorunları etkin ve verimli şekilde çözebilme yeteneği” olarak tanımlamaktadır.
Çoklu zeka kuramında 8 çeşit zeka belirlenmiştir. Bunlar:
1.Sözel / Dilsel (verbal/linguistic) Zeka
2.Mantıksal / Matematiksel (logical/mathematical) Zeka
3.Görsel / Uzamsal (visual/spatial) Zeka
4.Bedensel / Kinestetik (bodily/kinesthetic) Zeka
5.Müziksel/ Ritmik (musical/rhytmic) Zeka
6.Kişiler arası / Sosyal (interpersonal) Zeka
7.Kişisel / İçsel (özedönük/interpersonal) Zeka
8.Doğa Zekası
9.Varoluşsal Zeka
İş hayatında mutluluk, verimlilik ve zaman yönetimi üzerine anlatılan bir çok öneri ve anlatımlar var. Doğru araçların kullanılması, acil, önemli, önemsiz, acil olmayan gibi zaman yönetimi gruplamalarının yapılması, hayır demenin öğrenilmesi, güçlü ve zayıf yanların bilinmesi, hedef,sorun,çözüm odaklılık, özel hayat-iş hayatı dengesi, ekip ruhu, disiplin, yetki verme, sorumluluk alma vs. Bütün bunlar doğru ancak kişinin, ekibin, kurumun bu anlatımları içselleştirmesi çok zaman alan ve günden güne değişen durumlardır. İş hayatı ve bazen özel hayatlar sonuçlara bazen fazla odaklanırlar ve genelde kısa, orta ve uzun vadede tüm sonuçlara etki eden duyguları unuturlar.
İş hayatında gerçek verimlilik ve mutluku konusunu elek almak istersek, Gardner’ın zeka tiplerini önce kendimizle karşılaştırmalıyız. İnsanların zayıf yönlerini geliştirmeleri kendilerine kalmıştır. Baskı ya da teşvik çoğu zaman anlık ve geçici bir etki yaratır. Ama kişilerin güçlü yanlarını keşfetmek, birey ve kurum bazında bunlardan faydalanmak ve yüceltmek, hayatta gerçek motivasyonu sağlayacak unsurlar olacaktır. Çocuk gelişiminden, iş ya da personel seçiminden, en yüksek sorumluluk gerektiren görevlere kadar insanın önce kendisini sonra da etki alanındakileri tanıması, herkesin verimli ve mutlu bir hayat yaşaması için çok önemlidir. İnteraktif Grup iş hayatı düzeninde ve çocuk eğitimleri modeli Kids Innovation&Art yaklaşımında,Çoklu Zeka Kuramı’na önem vermektedir.
Herkesin bireysel yeteneklerini keşfettiği ve kullanabildiği mutluluk dolu verimli günler dileriz.
Gardner’ın çalışmalarına göre zekâ alanları:
1.Dilsel Zekâ: Yazma, konuşma, espriler yapma
Dilsel Zeka, dili etkili bir biçimde kullanma, kelimelerle ve seslerle düşünme, dildeki kompleks anlamları kavrayabilme, insanları ikna edebilme, dildeki farklı yapıları fark edebilme, yeni yapılar oluşturabilme, farklı dilsel kalıplarla ilgilenme becerisidir. Okuma, yazma, hikayeler anlatma ve kelimeleri tarihleriyle birlikte hatırlamada iyidirler. Okumaya, not tutmaya, dersleri dinlemeye ve öğrendiklerini tartışmaya eğilimlidirler. Sözel/dilsel zekâya sahip kişiler yabancı dilleri çok kolay öğrenebilmektedir.
2.Mantıksal/matematiksel Zekâ: Problem çözme, sorgulama, hesap yapma, deney yapma.
Matematiksel – Mantıksal Zeka, sayılarla çalışma, muhakeme etme, tümevarım ve tümdengelim teknikleri ile düşünebilme, soyut ve sembolik problemleri çözebilme, kavramlar, düşünceler ve fikirler arası kompleks ilişkileri algılayabilme becerisidir.
3.Görsel /alansal Zekâ: Boyama, çizme, harita okuma, motif çizme, örnek yaratma.
Görsel–Mekânsal Zeka, resimlerle, şekillerle düşünebilme, görsel dünyayı algılayabilme, şekil, renk ve dokuları zihnin gözleriyle görebilme ve bunları sanatsal formlara dönüştürebilme yeteneğidir. Psiko-motor becerilerin gelişmesiyle başlar, el-vücut-beyin koordinasyonunun gelişimi küçük kas gelişiminin mükemmel çalışmalarıyla geliştirilebilir. Bu zekâ türüne uygun olan meslekler artist, tasarımcı ve mimarlıktır. Uzamsal zekâya sahip bir insanın yap-boz oyunlarında da iyi olduğu görülmektedir.
4.Bedensel / kinetiksel Zekâ: Dans, egzersiz, spor yapma, mümkün olduğunca hareket etme.
Kinestetik–Bedensel Zekâ, aklın ve vücudun mükemmel bir fiziksel performansla birleştirilerek belli bir amaca yönelik faaliyetlerin sergilenebilmesi yeteneğidir.
5.Müziksel / Ritmik Zekâ: Şarkı söyleme, tempo tutma, müzik dinleme, enstrüman çalma.
Müziksel – Ritmik Zekâ, sesler, notalar, ritimlerle düşünme, farklı sesleri tanıma ve yeni sesler, ritimler üretme, ritmik ve tonsal kavramları tanıma ve kullanma, çevreden gelen seslere ve müzik aletlerine karşı duyarlı olabilme becerisidir.
6.Sosyal Zekâ: Gruplarla çalışma, aracılık etme, birinin duygularını anlama.
Sosyal Zekâ insan aklının en önemli özelliklerindendir. Ünlü eğitim bilimci Humprey’e göre insan zihninin en yaratıcı kullanımı, insan ilişkilerini etkili olarak sürdürmekle olur.
Kişilerarası – Sosyal Zekâ insanlarla birlikte çalışabilme, Sözel – Bedensel Zekâ dilini etkili bir biçimde kullanarak çok farklı karakterlere sahip insanlarla kolaylıkla iletişim kurabilme, insanları yönetebilme, onlarla uyumlu çalışabilme ve insanları ikna edebilme becerisidir.
7.Kişiye dönük Zekâ: Derin düşünce, hayal kurma, hedef koyma, yalnızlığı tercih etme
Kişisel – İçsel Zekâ, kendimiz hakkındaki duygu ve düşünceleri şekillendirebilme, yaşamı sürdürebilme ve yaşadıklarımızdan öğrendiklerimizle, hayat felsefemizi oluşturabilme, yaşamımızı bu doğrultuda planlanma, kişisel istek ve hayaller oluşturabilme becerisidir.
8.Doğa Zekası:
Doğa zekası,doğadaki tüm canlıları tanıma,araştırma ve canlıların yaratılışları üzerinde düşünme becerisidir.
9. Varoluşsal Zeka:
Bazı çoklu zekâ kuramı savunucuları ruhsal veya dini zekâyı olası bir zeka tipi olarak önerdi. Gardner ruhsal bir zekânın varlığını kabul etmese de, “varoluşsal” zekânın yararlı bir yapı olabileceğini belirtti. Varoluşsal zekânın hipotezleri ise eğitim araştırmacıları tarafından keşfedilmiştir. Sonsuz ve sonsuz küçüklükte duyusal verilerin ötesindeki soruların veya olguların üzerinde düşünme yeteneği. Bu zekâ türüne uygun kariyer veya meslek gruplarına şamanlar, rahipler, matematikçiler, fizikçiler, bilim adamları, evren bilimciler ve filozoflar.
Sosyal medyada takip etmek için:
